Απρίλιος 2024

Απόφαση Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών με κρίση περί Ακυρότητας της Μεταβίβασης Απαίτησης σε Fund

Δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμ. 1915/2024 Απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών η οποία πιθανολόγησε λόγο ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής που αφορούσε στην ακυρότητα της μεταβίβασης δανειακής απαίτησης από πιστωτικό ίδρυμα σε εταιρεία ειδικού σκοπού (fund) βάσει του νόμου 3156/2003 και διέταξε την αναστολή της εκτελεστότητας της διαταγής πληρωμής. 

Ειδικότερα το 2003, η Βουλή ψήφισε έναν νόμο που αφορούσε, μεταξύ άλλων, και την «τιτλοποίηση απαιτήσεων» (νόμος 3156/2003). Στόχος ήταν η υιοθέτηση ενός πλαισίου χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω πώλησης των απαιτήσεών τους. Άρα αντί μια επιχείρηση λ.χ. να λάβει ένα ομολογιακό δάνειο, πουλάει μέρος των απαιτήσεών της σε τρίτους επενδυτές (βλ. αιτιολογική έκθεση: «Η νομοθετική ρύθμιση της τιτλοποίησης είναι απαραίτητη για τον εκσυγχρονισμό των χρηματοδοτικών τεχνικών στην Ελλάδα προς όφελος των ελληνικών επιχειρήσεων και της εθνικής οικονομίας»). Χρήση του εν λόγω νόμου έκαναν έκτοτε σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα τα πιστωτικά ιδρύματα για λόγους καθαρά αναδιαμόρφωσης των ισολογισμών τους. 

Με την παρούσα απόφαση πιθανολογήθηκε ότι η μεταβίβαση της συγκεκριμένης δανειακής απαίτησης στο πλαίσιο τιτλοποίησης έλαβε χώρα ακύρως. Η τυχόν ακυρότητα δε της μεταβίβασης της απαίτησης έχει ακολούθως τις εξής συνέπειες: α) ότι ο Servicer όχι μόνο δεν μπορεί να διενεργεί πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις, πλειστηριασμούς) αλλά ούτε καν να οχλεί για την είσπραξη καθότι πλέον έχει αναγνωριστεί ότι η απαίτηση δεν ανήκει στο Fund αλλά στο πιστωτικό ίδρυμα που φέρεται να την πούλησε, β) τυχόν καταγγελία από τον Servicer ή τo Fund είναι άκυρη καθότι ουδέποτε μεταβιβάστηκε το δικαίωμα καταγγελίας σε αυτό λόγω ακυρότητας της σύμβασης μεταβίβασης και γ) η τράπεζα η οποία και συνεχίζει να αποτελεί δικαιούχο της απαίτησης, αφού αναγνωρίστηκε η ακυρότητα μεταβίβασης, έχει παύσει να διενεργεί νομικές ενέργειες είσπραξης (κατάθεση αγωγών κτλ.) με αποτέλεσμα να τίθενται διάφορα ζητήματα πιθανής παραγραφής κοκ.

Συνεπώς, αφενός ανεστάλη η εκτελεστότητα της διαταγής πληρωμής, με συνέπεια ο πιστωτής να μη δύναται να προχωρήσει σε τυχόν πράξεις εκτέλεσης, αφετέρου, έχει πιθανολογηθεί ένα σημαντικό σφάλμα που αφορά όχι μόνον στη διαταγή πληρωμής καθεαυτή, αλλά στην ίδια την απαίτηση και τον πραγματικό φορέα της.