I. Κρίσιμα σημεία
• Η υπόθεση αφορούσε σε αντιδικία μεταξύ χρηματοδοτικού ιδρύματος και χρηματοδοτούμενης εταιρείας διαχείρισης ακινήτων (real estate). Υπέρ της εκπλήρωσης των δανειακών υποχρεώσεων της τελευταίας εγγυήθηκε, μεταξύ άλλων προσώπων, ο μετέπειτα απαλλαχθείς εντολέας μας.
• Κατά του συνόλου των ενεχόμενων εξεδόθη διαταγή πληρωμής για μέρος της επίμαχης οφειλής με σκοπό την έναρξη διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης, παρά την προγενέστερη καταχρηστική συμπεριφορά του χρηματοδοτικού ιδρύματος, η οποία αναγνωρίστηκε και με δικαστική απόφαση.
• Ο ορθός νομικός χειρισμός της υπόθεσης οδήγησε σε ταχεία αποδέσμευση του εντολέα μας από την επίμαχη οφειλή κατόπιν των εξής ενεργειών: α) της κατάθεσης βάσιμων ενδίκων βοηθημάτων κατά της επίμαχης διαταγής πληρωμής, β) της σχολαστικής παράθεσης προς το χρηματοδοτικό ίδρυμα της περιουσιακής κατάστασης αυτού και της αντικειμενικής αδυναμίας ικανοποίησης εξ αυτής, καθώς και της καθ’ όλα νόμιμης και νοητής δυνατότητας μεμονωμένης απαλλαγής εγγυητή δίχως βλάβη των συμφερόντων του ιδρύματος, γ) της επίτευξης συμφέροντος συμβιβασμού, κατόπιν παραίτησης από τα βάσιμα ασκηθέντα ένδικα βοηθήματα ως «αντιστάθμισμα» έναντι της χορηγηθείσας απαλλαγής.
ΙΙ. Ιστορικό
Χρηματοδοτικό ίδρυμα διατηρεί απαίτηση εκατομμυρίων ευρώ έναντι εταιρείας διαχείρισης ακινήτων. Προς είσπραξη αυτής εκδίδεται διαταγή πληρωμής η οποία επιδίδεται με επιταγή στη φερόμενη ως οφειλέτρια εταιρεία και στα ενεχόμενα φυσικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και ο εντολέας μας. Ο τελευταίος προβαίνει σε σειρά βάσιμων ενδίκων βοηθημάτων (ανακοπή, πρόσθετους λόγους ανακοπής, αίτηση αναστολής εκτελεστού τίτλου και διαγραφής δεδομένων αρνητικής οικονομικής συμπεριφοράς από τα αρχεία της εταιρείας Τειρεσίας Α.Ε. και αγωγή ελευθέρωσης εγγυητή) αμφισβητώντας, επί της ουσίας, α) την εγκυρότητα του επίμαχου τίτλου καθώς και β) το σύνολο της οφειλής εν γένει.
Επί της αίτησης αναστολής εκτελεστότητας του επίμαχου τίτλου εκδίδεται απόφαση ασφαλιστικών μέτρων η οποία πιθανολογεί τη βασιμότητα του κύριου ένδικου βοηθήματος της ανακοπής και των πρόσθετων λόγων αυτής και αναστέλλει την εκτελεστότητα του τίτλου καθώς και την εμφάνιση της επίμαχης διαταγής στις βάσεις δεδομένων της Τειρεσίας Α.Ε. Κρίνεται, ειδικότερα, ότι το επίμαχο χρηματοδοτικό ίδρυμα επέδειξε αδιαλλαξία και αδιαφορία ως προς τη διευθέτηση της επίμαχης οφειλής, αρνούμενο να δεχθεί τις συμφέρουσες και προσαρμοσμένες στις συνθήκες της σοβούσας, τότε, οικονομικής κρίσης προτάσεις της πρωτοφειλέτριας, παρά την έλλειψη δυνατότητας ικανοποίησής του αλλότροπα.
Κατόπιν της ως άνω θετικής για τον εντολέα μας κρίσης, ο τελευταίος εκκινεί σειρά διαπραγματεύσεων με το επίμαχο χρηματοδοτικό ίδρυμα εκθέτοντας την αδυναμία του να ανταποκριθεί στην επίμαχη οφειλή, ελλείψει σχετικής περιουσίας, αιτούμενος, παράλληλα, την απαλλαγή του με «αντάλλαγμα» την παραίτηση από τα βασίμως ασκηθέντα ένδικα βοηθήματα.
ΙΙΙ. Στρατηγική
Τα κομβικά σημεία για την επιτυχή έκβαση της εν λόγω υπόθεσης υπέρ του εντολέα μας ήταν:
• Η σχολαστική επεξεργασία του συνόλου των εγγράφων της επίμαχης διαταγής πληρωμής καθώς και του ιστορικού της υπόθεσης, εν γένει, και η άσκηση εξαιρετικώς βάσιμης ανακοπής (με κυριότερους λόγους άμυνας: την παραγραφή των αιτούμενων αξιώσεων και την καταχρηστική άσκηση δικαιώματος).
• Η συστηματική συμπλήρωση της κατατεθείσας ανακοπής με πρόσθετους λόγους ανακοπής και το «πάγωμα» του εκτελεστού τίτλου των αντιδίκων έως την οριστική κρίση των βάσιμων ισχυρισμών μας, στερώντας τους, επί της ουσίας, τη δυνατότητα κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων του εντολέα μας.
• Η στοχευμένη διαπραγμάτευση με το χρηματοδοτικό ίδρυμα το οποίο αρνούνταν, αρχικώς, τη μεμονωμένη απαλλαγή του εντολέα μας υπολαμβάνοντας την εν λόγω ενέργεια ως μείωση των παρασχεθεισών εξασφαλίσεων υπέρ της επίμαχης απαίτησης. Ειδικότερα, μέσω σχολαστικών και διαφωτιστικών συζητήσεων με το αντίδικο χρηματοδοτικό ίδρυμα κατέστη σαφές ότι:
α) κατ’ άρθρο 484 ΑΚ η άφεσης χρέους προς έναν από τους οφειλέτες (συνεγγυητές, εν προκειμένω,) εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο, έχει υποκειμενική λειτουργία και δεν επηρεάζει την απαίτηση του ιδρύματος κατά των λοιπών οφειλετών. Με λίγα λόγια η απαλλαγή του εντολέα μας δε θα στερούσε από το ίδρυμα τη δυνατότητα να στραφεί στους λοιπούς συνεγγυητές, οι οποίοι διέθεταν περιουσία προς ικανοποίηση του ιδρύματος.
β) η διάταξη του 863 ΑΚ («Ο εγγυητής ελευθερώνεται, εφόσον, ο δανειστής παραιτήθηκε από ασφάλειες που υπήρχαν αποκλειστικά για την απαίτησή του, για την οποία έχει δοθεί εγγύηση με αποτέλεσμα να ζημιωθεί ο εγγυητής»), είναι ενδοτικού δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι η εκ των προτέρων συμφωνία εγγυητή και δανειστή να μην ελευθερώνεται ο πρώτος από την εγγύηση, σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων της ΑΚ 863, είναι ισχυρή και έγκυρη. Τέτοια συμφωνία υπήρχε, εν προκειμένω, στη χρηματοδοτική σύμβαση (πρόκειται για τη λεγόμενη παραίτηση από την ένσταση του αρ. 863 ΑΚ). Έτσι, η απελευθέρωση του εντολέα μας από την επίμαχη εγγύηση δεν θα χορηγούσε το δικαίωμα στους λοιπούς συνεγγυητές να αιτηθούν και τη δική τους απελευθέρωση.
γ) ότι ένα τέτοιο, τυχόν, αίτημα των λοιπών συνεγγυητών περί και δικής του απελευθέρωσης θα απαιτούσε τη ζημία αυτών, η οποία, εν προκειμένω, δεν μπορούσε να θεμελιωθεί. Τούτο διότι το χρηματοδοτικό ίδρυμα με την επίμαχη άφεση χρέους υπέρ μόνο ενός εγγυητή δεν θα παραέβλαπτε τα δικαιώματα των λοιπών συνεγγυητών καθώς, σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε να ικανοποιηθεί από τον απαλλαγέντα, ελλείψει περιουσίας αυτού, προκειμένου η τυχόν είσπραξη του συνόλου ή μέρους της απαιτήσεως να μειώσει αντίστοιχα το χρέος. Ως εκ τούτου, δεν προέκυπτε χειροτέρευση της θέσης των λοιπών συνεγγυητών για να τεθεί ζήτημα απώλειας των λοιπών εξασφαλίσεων του ιδρύματος.
δ) το χρηματοδοτικό ίδρυμα προβαίνει στην εν λόγω άφεση εύλογα παραιτούμενο από μία εγγύηση η οποία ουδεμία εξασφάλιση του παρέχει, εξασφαλίζοντας, παράλληλα την παραίτηση του εντολέα μας από γεγενημένες σε βάρος του αξιώσεις, μεταξύ άλλων και αδικοπρακτικού χαρακτήρα λόγω ηθικής του βλάβης, καθώς και από ένδικα βοηθήματα τα οποία, θα ενέπλεκαν εκατέρωθεν τα μέρη σε χρονοβόρες και κοστοβόρες δικαστικές διαδικασίες.
ΙV. Αποτέλεσμα
Όλες οι παραπάνω εξ αρχής μελετημένες ενέργειες οδήγησαν αρχικά σε έκδοση ευνοϊκής υπέρ του εντολέα μας απόφασης, με την οποία κρίθηκε η καταχρηστική και αντισυναλλακτική συμπεριφορά του χρηματοδοτικού ιδρύματος. Με την εν λόγω απόφαση κατέστη σαφές προς τους αντιδίκους ότι τα ασκηθέντα εκ μέρους του εντολέα μας ένδικα βοηθήματα ήταν εξαιρετικώς βάσιμα και η αντισυναλλακτική συμπεριφορά τους θα μπορούσε να θεμελιώσει περαιτέρω (αδικοπρακτική) ευθύνη τους προς αποζημίωση υπέρ του πρώτου. Οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν, δε, οδήγησαν το ίδρυμα στο να απαλλάξει τον εντολέα μας από το σύνολο της φερόμενης οφειλής εκατομμυρίων ευρώ μέσω σύμβασης συμβιβασμού που επετεύχθη, εξασφαλίζοντας την παραίτηση αυτού από τις γεγενημένες αξιώσεις του και τα ένδικα βοηθήματά του καθώς την άμεση απεμπλοκή από τις επίμαχες δικαστικές διαδικασίες, οι οποίες ματαιώθηκαν.
V. Συμπέρασμα
Είναι εξαιρετικά σύνηθες στις πιστωτικές συμβάσεις με χρηματοδοτικά ιδρύματα να λαμβάνονται εγγυήσεις περισσότερων προσώπων (διαφορετικής οικονομικής κατάστασης) υπέρ του αρχικού οφειλέτη, προς πληρέστερη εξασφάλιση των απαιτήσεων αυτών. Τα τελευταία εμφατικά αρνούνται να προβούν σε μεμονωμένη απαλλαγή εγγυητή, ακόμη κι αν είναι «μαθηματικώς» βέβαιη η έλλειψη δυνατότητας ικανοποίησης τους από την περιουσία του εν λόγω ενεχόμενου προσώπου, αναμένοντας τη συνολική διευθέτηση της οφειλής. Ωστόσο, η εμπειρία μας από την εν λόγω υπόθεση μας διδάσκει ότι η ισχυρή (μέσω βάσιμων δικογράφων) άμυνα και η στοχευμένη επιχειρηματολογία (προσαρμοσμένη, φυσικά, στις ανάγκες της κάθε υπόθεσης μεμονωμένα) μπορεί να οδηγήσει σε φαινομενικά «αδύνατες» λύσεις. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να υλοποιείται κάθε φορά ο σκοπός του εκάστοτε συμβιβασμού μέσω αμοιβαίων υποχωρήσεων, οι οποίες παρέχουν και προς το εκάστοτε χρηματοδοτικό ίδρυμα το αναγκαίο «αντιστάθμισμα» έναντι της αιτούμενης δικής τους υποχώρησης, ως συνέβη εν προκειμένω.
