Legal Insight
Δεκέμβριος 2024
Μαρία Τσουκαλά, Δικηγόρος
Περίληψη: Η καινοτομία της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (ΙΚΕ) στον τομέα των κεφαλαιουχικών εταιριών έγκειται στο ότι διακρίνεται σε πολλά στοιχεία της από την προσωποπαγή της δομή και την τάση απομάκρυνσής της από την ύπαρξη εταιρικού κεφαλαίου ως μέσου για την προστασία των εταιρικών δανειστών και τη διασφάλιση της φερεγγυότητας της εταιρείας. Εκδήλωση της τάσης αυτής αποτελεί και η συμμετοχή κάποιου εταίρου σε ΙΚΕ χωρίς την καταβολή κεφαλαίου, παρά μόνο με την εγγυητική του εισφορά – ανάληψη εγγυητικής ευθύνης, η οποία δεν αυξάνει την εταιρική περιουσία της ΙΚΕ, αλλά δημιουργεί μία «εφεδρεία φερεγγυότητας» στην εταιρία. Το παρόν, λοιπόν, άρθρο πραγματεύεται το πώς ευθύνεται ένας εταίρος ο οποίος συμμετέχει σε μία ΙΚΕ με εγγυητική εισφορά για το σύνολο των χρεών της εταιρείας.
Όπως προβλέπει ο νόμος ο οποίος ρυθμίζει τις ΙΚΕ, ο εταίρος που συμμετέχει σε μια ΙΚΕ με εγγυητική εισφορά αναλαμβάνει την ευθύνη έναντι τρίτων για οποιαδήποτε χρέη της εταιρίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ενδέχεται, μεν, να φαντάζει ελκυστική η συμμετοχή ενός προσώπου σε μια εταιρία στην οποία δεν καταβάλει άμεσα κανένα απολύτως ποσό, διατηρώντας, έτσι, άθικτη την περιουσία του, σε κάθε περίπτωση, δε, το πρόσωπο αυτό θα πρέπει να διατηρεί στο πίσω μέρος του μυαλού του την επιφύλαξη ότι αν η εταιρία δεν προβεί σε πληρωμές των δανειστών της, ο ίδιος και μόνο θα ευθύνεται απέναντί τους άμεσα και πρωτογενώς με όλη την προσωπική του περιουσία.
«Άμεσα» και «πρωτογενώς», διότι ο κάθε δανειστής θα μπορεί να στραφεί απευθείας κατά του εταίρου, χωρίς, δηλαδή, να προϋποτίθεται προηγουμένως να επιδιώξει να ικανοποιηθεί πρωτίστως από την εταιρία και η ικανοποίηση αυτή να αποβεί άκαρπη και αναποτελεσματική.
Δεδομένης, μάλιστα, της ευθείας ευθύνης του εταίρου με εγγυητική εισφορά απέναντι στους εταιρικούς δανειστές, είναι προφανές ότι οι τρίτοι έχουν συμφέρον στη δημοσιοποίηση των εγγυητικών εισφορών και μάλιστα των μη καταβληθεισών. Για τον λόγο αυτό, ο νόμος επιβάλει την τήρηση ειδικών διατυπώσεων δημοσιότητας. Έτσι, πέραν της αρχικής δημοσιότητας στο ΓΕΜΗ, ο νόμος επιβάλλει - και με ποινική διάταξη - την καταχώριση στο ΓΕΜΗ «επικαιροποιημένης κατάστασης» των εγγυητικών εισφορών κάθε φορά που θα επέλθει μεταβολή στις εισφορές αυτές (λ.χ. αν γίνουν καταβολές χρεών της εταιρίας, με συνέπεια το ποσό της ευθύνης του εταίρου να μειωθεί αντίστοιχα κ.λπ.).
Καθίσταται, λοιπόν, σαφές ότι ο εταίρος αυτός, αφενός θα πρέπει να βρίσκεται σε μια διαρκή ετοιμότητα να εξοφλήσει με την περιουσία του τα χρέη της εταιρίας και να ικανοποιήσει τους δανειστές της, αφετέρου να γνωρίζει, ότι δε θα είναι σε θέση να στραφεί σε δεύτερο χρόνο κατά της εταιρίας ώστε να διεκδικήσει τα ποσά που κατέβαλε σε τρίτους για οφειλές της ίδιας. Τούτο διότι, με την καταβολή του εταιρικού χρέους ο εταίρος αυτός δεν πράττει τίποτε παραπάνω από το να εκπληρώσει απλώς την εισφορά του απέναντι στην εταιρία.
Ο εταίρος, μάλιστα, θεωρείται, ότι δηλώνει - αναλαμβάνοντας ενδεχομένως και το βάρος της ποινικής ευθύνης για απάτη - ότι είναι σε θέση και ότι θα καταβάλει κάθε προσπάθεια να προβεί κατά πάντα χρόνο στις καταβολές των χρεών της εταιρίας μέχρι του συγκεκριμένου ποσού. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ευθύνη αυτή του εταίρου, όπως την περιγράψαμε κατά τα ως άνω, είναι περιορισμένη, δηλαδή ο εταίρος αυτός θα ευθύνεται έναντι τρίτων μέχρι το ποσό που ορίστηκε στο καταστατικό από τους εταίρους.
Σημειωτέον, ότι με κάθε καταβολή που πραγματοποιεί ο εταίρος για την εξόφληση του εκάστοτε εταιρικού χρέους, μειώνεται αυτομάτως το ποσό της ευθύνης του. Ενδεχομένως, μάλιστα, να φτάσει μέχρι και την εξάντληση του ποσού της ευθύνης του, με αποτέλεσμα ο εταίρος αυτός να πάψει να ευθύνεται από εδώ και στο εξής έναντι των εταιρικών δανειστών – διατηρώντας, σε κάθε περίπτωση, την εταιρική του ιδιότητα.
Τέλος, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ο εκάστοτε εταίρος που αποφασίζει να συμμετάσχει στον εταιρικό τύπο της ΙΚΕ με εγγυητική εισφορά θα πρέπει, επιπροσθέτως των ανωτέρω, να λάβει σοβαρά υπ' όψιν του ότι σε περίπτωση που θελήσει να εξέλθει από την εταιρία ή σε περίπτωση που αποκλεισθεί από κάποιον άλλο εταίρο, θα εξακολουθεί να είναι υπόχρεος έναντι των εταιρικών δανειστών για τις υποχρεώσεις της εταιρίας που γεννήθηκαν πριν από την καταχώριση των γεγονότων αυτών στο ΓΕΜΗ, για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από την καταχώριση αυτή, μόνο αν δεν έχει καταβάλει πλήρως το ποσό της ευθύνης του από την εγγυητική εισφορά που ανέλαβε, ενώ θα εξακολουθεί, περαιτέρω, να είναι και υπόχρεος έναντι των εταιρικών δανειστών για την καταβολή των εταιρικών χρεών για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών μετά τη λύση της ΙΚΕ.
Αντί επιλόγου: Από όλα τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οποιοσδήποτε μπορεί να συμμετάσχει στον εταιρικό τύπο μιας ΙΚΕ χωρίς να καταβάλει τίποτε, «καταβάλλοντας» μόνο την εγγυητική του εισφορά, δεσμευόμενος, ωστόσο, να βρίσκεται σε διαρκή ετοιμότητα – όπου και όταν παραστεί ανάγκη – να ενισχύσει την ΙΚΕ στην πράξη εξοφλώντας κάποιο ή περισσότερα από τα εταιρικά της χρέη.
Δείτε όλα τα άρθρα
του Εμπορικού - Εταιρικού Δικαίου