Κρίσιμα σημεία:
• Η υπόθεση αφορούσε Ανώνυμη Εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο της εμπορίας και διανομής ηλεκτρολογικού υλικού και η οποία είχε οφειλές άνω των 4.000.000 ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα, το Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και λοιπούς πιστωτές.
• Κατόπιν αξιολόγησης των οικονομικών δεδομένων και ερχόμενοι αντιμέτωποι με το πρόβλημα της υπερχρέωσης της εν λόγω επιχείρησης εξετάσαμε το σύνολο των πιθανών εναλλακτικών λύσεων (λ.χ. ατομική διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, υπαγωγή στην διαδικασία εξυγίανσης κ.λπ.), ώστε να βρούμε την καταλληλότερη βάσει του προφίλ της συγκεκριμένης επιχείρησης. Συνυπολογίσαμε, ιδίως, το γεγονός ότι το χρέος της εν λόγω εταιρείας προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ήταν υψηλό, ενώ, παράλληλα, υπήρχε τουλάχιστον ένας βασικός πλειοψηφών πιστωτής (εταιρεία διαχείρισης για οφειλές από πιστώσεις που είχε λάβει η εταιρεία - Servicer), που συμφωνούσε σε εν μέρει διαγραφή των οφειλών προς το Δημόσιο, αλλά και προς τον ίδιο, ώστε η εταιρεία να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να εξοφλήσει τις οφειλές της (μεταξύ των οποίων και οι δανειακές).
• Ο ορθός χειρισμός της υπόθεσης είχε ως αποτέλεσμα την ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών έναντι των εταιρειών διαχείρισης, προερχόμενων από πιστώσεις που είχε λάβει η εταιρεία, καθώς και την άτοκη ρύθμιση των οφειλών της προς το Δημόσιο και τον e-ΕΦΚΑ με σημαντική, μάλιστα, διαγραφή των σχετικών οφειλών, μέσω της υπαγωγής της εταιρείας στην διαδικασία της εξυγίανσης, σύμφωνα με το κεφάλαιο Β’ του ν. 4738/2020 – Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας.
Ιστορικό
Η Εταιρεία λόγω του μειωμένου κύκλου εργασιών της κατά τα τελευταία έτη, εξαιτίας σειράς εξωγενών παραγόντων (οικονομική κρίση, επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19 κ.λπ) σε συνδυασμό με τα χαμηλά επίπεδα ρευστότητας και τις συσσωρευμένες ζημίες, παρότι δεν διέκοψε την παραγωγική της δραστηριότητα και δεν έπαυσε τις πληρωμές της, βρέθηκε σε κατάσταση ανάγκης αναδιάρθρωσης, ώστε να δύναται να αντεπεξέλθει στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες οικονομικές υποχρεώσεις της. Συγκεκριμένα, το σύνολο των υποχρεώσεων της Εταιρείας προς τους πιστωτές της, με βάση το ισοζύγιο Γενικής Λογιστικής της χρήσης αναφοράς, ανερχόταν σε ποσό που υπερέβαινε τα 4.500.000,00 ευρώ. Αναλυτικότερα, η Εταιρεία είχε οφειλές άνω των 2.000.000,00 ευρώ σε πιστωτικά ιδρύματα (εταιρείες διαχείρισης), άνω των 800.000,00 ευρώ στον e-ΕΦΚΑ, άνω των 500.000,00 ευρώ προς το Δημόσιο, ενώ οι λοιπές οφειλές της (περίπου 700.000,00 ευρώ) αφορούσαν λοιπούς πιστωτές (μετόχους, προμηθευτές κ.λπ.).
Στο πλαίσιο των ανωτέρω προσήλθαμε σε εκτενείς διαπραγματεύσεις με τους Servicers, δεδομένου ότι η Εταιρεία φέρεται να όφειλε περίπου 1.200.000,00 ευρώ στους εν λόγω ειδικώς προνομιούχους πιστωτές της προς εξεύρεση λύσης που θα διασφαλίζει τη διατήρηση και συνέχιση της επιχειρηματικής της δραστηριότητας αλλά και των θέσεων εργασίας του ανθρωπίνου δυναμικού της. Κατόπιν της θετικής έκβασης των εν λόγω διαπραγματεύσεων, η Εταιρεία προχώρησε στην υπογραφή της συμφωνίας εξυγίανσης, σύμφωνα με την οποία οριζόταν ο τρόπος και ο χρόνος αποπληρωμής της οφειλής της προς τους πιστωτές της, βάσει των διατάξεων του ν. 4738/2020. Ακολούθως, κατέθεσε προς επικύρωση ενώπιον του αρμόδιου Πολυμελούς Πρωτοδικείου αίτησή της του άρθρου 31 επ. του ν. 4738/2020 περί άμεσης επικύρωσης της ως άνω συμφωνίας εξυγίανσης.
Στρατηγική
Κομβικά σημεία για την επιτυχή έκβαση της υπόθεσης ήταν τα ακόλουθα:
• Η συγκέντρωση της απαιτούμενης από τον Νόμο προϋπόθεσης της συναίνεσης Πιστωτών της Εταιρίας, κατόπιν της θετικής έκβασης των εκτενών διαπραγματεύσεων που έλαβαν χώρα. Εν προκειμένω, εξασφαλίσαμε την πλήρωση των προϋποθέσεων συναίνεσης τόσο της διάταξης του άρθ. 34 παρ. 1 ν. 4738/2020, δηλαδή τη συναίνεση από πιστωτές που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (50%) των απαιτήσεων που έχουν ειδικό προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (50%) των λοιπών απαιτήσεων όσων θίγονται από τη συμφωνία εξυγίανσης, βάσει και της τεκμαιρόμενης συναίνεσης του Δημοσίου και των δημόσιων φορέων κατ’ άρθ. 37 παρ. 2 του ν. 4738/2020, όσο και την πλήρωση των προϋποθέσεων συναίνεσης της διάταξης του άρθ. 54 παρ. 2 ν. 4738/2020, δηλαδή την συναίνεση πιστωτών των οποίων οι απαιτήσεις εκπροσωπούν ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του ποσοστού του 60% του συνόλου των υποχρεώσεών της Εταιρείας, στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται το πενήντα τοις εκατό (50%) των τυχόν εμπραγμάτως ή με ειδικό προνόμιο ή με προσημείωση εξασφαλισμένων απαιτήσεων. Συγκεκριμένα, η συμφωνία εξυγίανσης που εισήχθη προς επικύρωση από το αρμόδιο δικαστήριο συνάφθηκε μεταξύ της εταιρείας και πιστωτών της που εκπροσωπούσαν ποσοστό περίπου εξήντα δύο τοις εκατό (62%) επί του συνόλου των απαιτήσεων των θιγόμενων πιστωτών και εκατό τοις εκατό (100%) επί του συνόλου των εμπραγμάτως ή με ειδικό προνόμιο ή προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένων πιστωτών.
• Η ανάδειξη κατά τη συζήτηση ενώπιον του κρίνοντος δικαστή του κομβικού ζητήματος ότι η επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης παρίσταται ως ο αποκλειστικός τρόπος διασφάλισης διατήρησης, αξιοποίησης, αναδιάρθρωσης και ανόρθωσης της εν λόγω επιχείρησης και ως εκ τούτου, ο μοναδικός τρόπος να αποκατασταθεί η βιωσιμότητά της.
• Η ορθή και στέρεη νομοθετική, νομολογιακή και βιβλιογραφική τεκμηρίωση της εν προκειμένω τήρησης των θεμελιωδών αρχών της ίσης μεταχείρισης (βλ. εδώ) και της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών (βλ. εδώ) της Εταιρείας, οι απαιτήσεις των οποίων υπήχθησαν στην συμφωνία εξυγίανσης, γεγονός που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην έκδοση της επικυρωτικής της αίτησής μας δικαστικής κρίσης. Συγκεκριμένα, κατά την διαμόρφωση του περιεχομένου της συμφωνίας, διασφαλίσαμε ότι κανείς από τους μη συναινούντες πιστωτές ή τους πιστωτές των οποίων τεκμαίρεται η συναίνεση δεν θα βρεθεί σε χειρότερη θέση από τη θέση, στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση πτώχευσης της οφειλέτριας εταιρείας.
• Η ανάδειξη ενώπιον του κρίνοντος δικαστή της πρόθεσης της εντολέως μας εταιρείας να λειτουργήσει καλόπιστα και σύννομα, αξιοποιώντας την, μέσω του θεσμού της εξυγίανσης, δεύτερη ευκαιρία, ώστε αφενός η ίδια να ανακάμψει από την οικονομική δυσπραγία, στην οποία περιήλθε, κυρίως, λόγω σειράς εξωγενών παραγόντων και αφετέρου να εξακολουθήσει να συμβάλει μελλοντικά στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας. Πράγματι, θεωρούμε κρίσιμη την αποτύπωση και ανάδειξη από τον δικηγόρο τόσο της σοβαρής νομικής επιχειρηματολογίας όσο και της γενικότερης πραγματικότητας και των ιδιαίτερων συνθηκών κάθε υπόθεσης, προκειμένου ο δικαστής ενώπιον του οποίου άγεται η κάθε υπόθεση να αντλήσει συμπεράσματα και να διαμορφώσει άποψη τόσο για τον τρόπο δράσης και συμπεριφοράς του εκάστοτε διαδίκου όσο και, ιδίως, του αντίκτυπου της απόφασης που καλείται να εκδώσει.
• Η έγκαιρη υποβολή στο δικάζον δικαστήριο αιτήματος αναστολής λήψης μέτρων εκκρεμών ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της Εταιρείας, καθώς και λήψης κάθε άλλου προληπτικού μέτρου μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης επί της ασκηθείσας αίτησης άμεσης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης κατ’ αρθ. 50 παρ. 3 ν. 4738/2020, δεδομένου του προσδιορισμού της ημερομηνίας δικασίμου της αίτησης άμεσης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης, ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου σε ημερομηνία μόλις λίγες ημέρες πριν την ημερομηνία κατά την οποία θα παρερχόταν η περίοδος αυτοδίκαιης αναστολής του άρθ. 50 παρ. 1 του ν. 4738/2020. Τούτο, προκειμένου να διαφυλαχθούν στο μέγιστο βαθμό τα συμφέροντα της εντολέως μας, προλαμβάνοντας τον υπαρκτό κίνδυνο λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης εκ μέρους των πιστωτών της Εταιρείας σε βάρος της τελευταίας μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ως άνω αίτησης.
Αποτέλεσμα
Η ως άνω αίτησή μας περί επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης έγινε δεκτή με την υπ’ αριθ. 11/2023 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, πέραν της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών της Εταιρείας έναντι των εταιρειών διαχείρισης, προερχόμενων από πιστώσεις που είχε λάβει, επετεύχθη και η άτοκη ρύθμιση των οφειλών της προς το Δημόσιο και τον e-ΕΦΚΑ με σημαντική, μάλιστα, διαγραφή οφειλών, απορριπτομένων των κύριων παρεμβάσεων που άσκησαν οι εν λόγω φορείς, με τις οποίες ζητούσαν την απόρριψη της αίτησης.
Ειδικότερα, οι οφειλές τόσο προς το Δημόσιο όσο και προς τον ΕΦΚΑ ρυθμίστηκαν σε 240 άτοκες δόσεις (20 χρόνια), με την πρώτη μάλιστα δόση καταβλητέα εντός 90 εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης που επικυρώνει τη συμφωνία. Ενδεικτικό είναι ότι μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, που αποτελεί το πλέον διαδεδομένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών, οι οφειλές προς το Δημόσιο και τον e-ΕΦΚΑ μπορούν να ρυθμιστούν σε έως 240 δόσεις, αλλά με επιτόκιο 3%. Παράλληλα, με τη συμφωνία εξυγίανσης διεγράφη μέρος των οφειλών προς το Δημόσιο και τον e-ΕΦΚΑ, αλλά και το σύνολο των οφειλών προς τους εν λόγω φορείς που γεννήθηκαν από την υποβολή της αίτησης εξυγίανσης έως τη δημοσίευσης της απόφασης επικύρωσης, με τη συνολική διαγραφή να υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% των υφιστάμενων κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης οφειλών της Εταιρείας. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τον e-ΕΦΚΑ, το όφελος που προέκυψε για την Εταιρεία μόνο από τη διαγραφή ανέρχεται σε ποσό άνω των 550.000,00 ευρώ, τη στιγμή που οι συνολικές οφειλές της κατά την υποβολή της αίτησης ανέρχονταν περίπου σε 1.000.000,00 ευρώ. Το αντίστοιχο δε ποσό της διαγραφής των οφειλών έναντι του Δημοσίου ανήλθε σε άνω των 650.000,00 ευρώ. Στα ως άνω δε ποσά της διαγραφής δεν έχει συνυπολογιστεί και το όφελος της εταιρείας από την άτοκη ρύθμιση των μη διαγραφόμενων οφειλών της.
Σημειώνεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη την τεθείσα υπόψη του νομική τεκμηρίωση, το δικαστήριο επικύρωσε την συμφωνία κρίνοντας ότι δεν παραβιάζει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών, καθώς το Δημόσιο και ο e-ΕΦΚΑ, αφενός, δεν βρίσκονται στην ίδια θέση με τους χρηματοδοτικούς φορείς, οπότε δικαιολογείται η δυσμενέστερη μεταχείρισή τους, αφετέρου, δεν θα ανακτούσαν μεγαλύτερα ποσά μέσω της πτωχευτικής διαδικασίας από τα ποσά που θα λάβουν με την υλοποίηση της συμφωνίας εξυγίανσης. Με βάση τις σκέψεις αυτές, το Δικαστήριο απέρριψε τις κύριες παρεμβάσεις των ως άνω φορέων, με τις οποίες ζητούσαν την απόρριψη της αίτησης, επικαλούμενοι το παράνομο της διαγραφής και του άτοκου χαρακτήρα της ρύθμισης.
Συμπέρασμα
Η λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης των επιχειρήσεων δεν είναι ποτέ μονόδρομος, αλλά απαιτείται η χάραξη της κατάλληλης κάθε φορά στρατηγικής από τις προσφερόμενες νομοθετικά επιλογές, ώστε να υιοθετηθεί η πλέον συμφέρουσα, βάσει του προφίλ της εκάστοτε επιχείρησης. Όσον αφορά ειδικότερα την εξυγίανση, προφανώς και δεν είναι για όλες τις επιχειρήσεις. Κατάλληλη κρίνεται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ύπαρξης υψηλών χρεών προς το Δημόσιο και τους δημόσιους φορείς, εφόσον έχει εξασφαλιστεί, παράλληλα, η συναίνεση ενός έστω βασικού πλειοψηφούντος πιστωτής (λ.χ. τράπεζα), ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή διαγραφή οφειλών, όπως συνέβη και στην προκείμενη περίπτωση. Από την δεδομένη περίπτωση επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι η ορθή νομοθετική και νομολογιακή τεκμηρίωση, ιδίως σε περιπτώσεις που το εκάστοτε δικαστήριο έρχεται αντιμέτωπο με την εφαρμογή νομικών εννοιών (βλ. αρχές της ίσης μεταχείρισης και της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών), διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην επιτυχή έκβαση της υπόθεσης.
